Εμβολισμός Ινομυωμάτων (UFE)

Τα λειωμυώματα της μήτρας είναι οι πιο κοινοί όγκοι των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Αναφέρονται ως ινώματα ή αλλιώς λειομύωμα, λειομυωμάτωση, μύωμα, ινομύωμα. Τα ινώματα είναι καλοήθεις (μη καρκινογενείς) εξεργασίες, οι οποίες αναπτύσσονται στο μυικό χιτώνα του τοιχώματος της μήτρας. Αν και συνήθως είναι ασυμπτωματικά, σε μερικές γυναίκες το μέγεθος κι η εντόπισή τους μπορεί να προκαλέσει πόνο κι αιμορραγία.

Οι ακριβείς αιτίες ανάπτυξής τους δεν είναι γνωστές, αλλά οι ερευνητές πιστεύουν ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση η οποία οδηγεί σε ευαισθησία στις ορμόνες. Δηλαδή οι γυναίκες εκείνες με γενετική προδιάθεση αναπτύσσουν μηχανισμούς με τους οποίους τα ινώματα αναπτύσσονται κάτω απ’ την επίδραση πολλών ορμονών. Αυτό εξηγεί γιατί ορισμένες φυλές έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα ν’αναπτύξουν ινώματα και γιατί υπάρχει γενετική προδιάθεση σε ορισμένες οικογένειες. Το μέγεθος τους ποικίλει από πολύ μικρό ως πολύ μεγάλο. Σε μερικές περιπτώσεις η μήτρα μεγαλώνει και φθάνει σε μεγεθός, εκείνο μιας μήτρας στον πέμπτο μήνα κύησης ή και περισσότερο. Εντοπίζονται σε διάφορα σημεία της μήτρας. Τις περισσότερες φορές είναι πάνω από ένα.

–Υπορογόνια ινώματα αναπτύσσονται κάτω από το έξω κάλυμμα της μήτρας και μεγαλώνουν προς τα έξω δια μέσω του τοιχώματος προκαλώντας ένα εξόγκωμα. Δεν επηρεάζουν τον κύκλο της γυναίκας αλλά προκαλούν πόνο στην πύελο, στην πλάτη και αίσθημα πίεσης.Μπορεί να έχει ευρεία βάση ή να είναι μισχωτό, κάνοντας δύσκολη τη διαφοροποίησή του από μια μάζα στις ωοθήκες. Αυτά ονομάζονται μισχωτά. Διάγνωση τίθεται είτε με υπερηχογράφημα ή με μαγνητική τομογραφία.

-Ενδοτοιχωματικά: αναπτύσσονται προς τα μέσα αυξάνοντας το μέγεθος της μήτρας και κάνοντας την να φαίνεται μεγαλύτερη στη γυναικολογική εξέταση. Αυτά είναι τα πιο κοινά. Προκαλούν μεγαλύτερη ποσότητα αίματος κατά την έμμηνο ρήση και πόνο στην πύελο, στην πλάτη και γενικά αίσθημα πίεσης.

-Υποβλεννογόνια ινώματα: βρίσκονται ακριβώς κάτω απ’το έσω κάλυμμα της μήτρας. Είναι τα πιο σπάνια αλλά προκαλούν τα περισσότερα προβλήματα. Ακόμα και τα πολύ μικρά προκαλούν σοβαρές αιμορραγίες για μεγάλα διαστήματα.

-Ποιά είναι τα συμπτώματα που προκαλούν τα ινομυώατα;

Τα περισσότερα είναι ασυμπτωματικά, μόνο 10-20% των γυναικών χρειάζονται κάποια θεραπεία. Ανάλογα με την εντόπιση, το μέγεθος και το νούμερό τους, μια γυναίκα μπορεί ναι νοιώσει: πόνο στην πύελο.

Πίεση ή αίσθημα βάρους στην πύελο το οποίο οφείλεται στην πίεση που ασκεί το ίνωμα στις γύρω δομές.

Πόνο στην πλάτη ή τα πόδια καθώς πιέζονται τα νεύρα που νευρώνουν την πύελο και τα πόδια.

Πόνο  στη συνουσία.

Πίεση στην ουροδόχο κύστη που προκαλεί έπηξη προς ούρηση.

Πίεση στα έντερα που οδηγεί σε δυσκοιλιότητα και μετεωρισμό

Φούσκωμα στη κοιλιά

Παρατεταμένη και σε μεγάλη ποσότητα εμμηνο ρήση με θρόμβους, που μπορεί να προκαλέσει αναιμία.

Αν η ασθενής νιώθει τέτοια συμπτώματα πρέπει να επικοινωνήσει με τον ιατρό της.

Γνωστή ως εμβολισμός μητριαίας αρτηρίας, αυτή η θεραπευτική προσέγγιση φράσσει τις αρτηρίες που αρδεύουν τα ινώματα προκαλώντας μείωση του μεγέθους τους. Είναι μία ελάχιστα επεμβατική μέθοδος, δηλαδή απαιτείται μία μικρή τομή στο δέρμα και πραγματοποιείται ένω η ασθενής έχει τις αισθήσεις της αλλά νιώθει νύστα και δεν αισθάνεται κάνενα είδος πόνου. Ο εμβολισμός πραγματοποιείται από έναν επεμβατικό ακτινολόγο, ειδικά εκπαιδευμένο για αυτές τις πράξεις. Ο ακτινολόγος πραγματοποιεί μια μικρή τομή στο δέρμα (μικρότερη του ενός τετάρτου της ίντσας) στη βουβωνική χώρα για να έχει πρόσβαση της μηριαίας αρτηρίας και τοποθετεί έναν μικρό καθετήρα σε αυτή. Χορηγείται τοπική αναισθησία ώστε να μην πονά η ασθενής. Ο καθετήρας οδηγείται υπό ακτινοσκόπηση ως τη μήτρα. Ο ακτινολόγος εγχύει μικρά πλαστικά σωματίδια, διαμέτρου όσο ένας κόκκος άμμου, στην αρτηρία που αρδεύει τα ινώματα. Αυτό εμποδίζει την αιματική ροή και προκαλεί μείωση του μεγέθους του όγκου. Έπειτα αντιμετωπίζεται η μητριαία αρτηρία στην άλλη πλευρά της μήτρας. Η τομή στο δέρμα καθαρίζεται και τοποθετείται επίδεσμος. Ο εμβολισμός απαιτεί νοσηλεία για ένα βράδυ. Χορηγούνται αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Αν εμφανισθεί πυρετός δίνεται ακεταμινοφένη. Μετά από μερικές μέρες οι περισσότερες γυναίκες μπορούν να κάνουν ελαφρές δουλειές και σε μια εβδομάδα επιστρέφουν στους κανονικούς ρυθμούς. Ο εμβολισμός για τη θεραπεία ινωμάτων χρησιμοποιείται από το 1955. Ο εμβολισμός των μητριαίων αρτηριών δεν είναι καινούργιος. Χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια από τους ακτινολόγους για τη θεραπεία αιμορραγιών μετά τον τοκετό.

Ο εμβολισμός απαιτεί παραμονή για μια νύχτα στο νοσοκομείο. Οι γυναίκες μετά από λίγες μέρες μπορούν να εργασθούν ελαφρά και μετά από 7-10 μέρες επανέρχονται στους κανονικούς ρυθμούς της ζωής τους. Το 90% των γυναικών ανακουφίσθηκαν των συμπτωμάτων τους και ειδικά των αιμορραγιών. Στο 85% μειώνεται το άλγος. Είναι αποτελεσματική μέθοδος και για πολλαπλά και για μεγάλα ινώματα. Η υποτροπή είναι πολύ σπάνια.Βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα ο εμβολισμός φαίνεται πως είναι αποτελεσματικός με πολύ μικρό ποσοστό υποτροπών. Τα μακροπρόθεσμα (10 ετών ) αποτελέσματα δεν είναι ακόμα διαθέσιμα, αλλά σε μια μελέτη όπου οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν μετά από 6 χρόνια, τα εμβολισθέντα ινώματα δεν είχαν ξαναμεγαλώσει.

Είναι μια πολύ ασφαλής μέθοδος παρ’ολα αυτά υπάρχουν ορισμένοι κίνδυνοι όπως σε όλες τις ιατρικές πράξεις. Οι περισσότερς γυναίκες νιώθουν πόνο και κράμπες τις πρώτες ώρες μετά τον εμβολισμό. Κάποιες νιώθουν ναυτία και έχουν πυρετό. Αυτά τα συμπτώματα ελέγχονται με την κατάλληλη αγωγή. Λίγες ασθενείς ανέπτυξαν κάποια  λοίμωξη η οποία ελέγχθηκε με αντιβίωση. Έχει αναφερθεί επίσης ότι υπάρχει πιθανότητα ίση με 1%, τραυματισμού της μήτρας, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε υστερεκτομή.  Αυτές οι επιπλοκές έχουν χαμηλότερη πιθανότητα να συμβούν μετά από εμβολισμό απ’ότι μετά από χειρουργική αντιμετώπιση (υστερεκτομή ή μυεκτομή) των ινωμάτων. Ένας μικρός αριθμός ασθενών μπαίνει σε εμμηνόπαυση μετά από τον εμβολισμό.Αυτό συμβαίνει πιο συχνα σε γυναίκες ηλικίας 40 ή και μεγαλύτερες, οι οποίες είναι δηλαδή κοντά στην ηλικία εμμηνόπαυσης. Η μυέκτομη (η χειρουργική αφαίρεση των ινωμάτων) και η υστερεκτομή, έχουν κι αυτές κινδύνους, όπως λοίμωξη, αιμορραγία, που μπορεί να χρειασθούν μετάγγιση αίματος. Η μυεκτομή μπορεί να προκαλέσει συμφύσεις μεταξύ οργάνων της κοιλιακής χώρας που μπορεί να προκαλέσουν στειρότητα. Επιπλέον ο χρόνος ανάρρωσης είναι σημαντικά μεγαλύτερος, συνήθως ένας με δύο μήνες. Πρέπει να μιλήσει η ασθενής στο γιατρό της για να μάθει για τους κινδύνους της κάθε μεθόδου αντιμετώπισης.

Ο επεμβατικός ακτινολόγος θα πει στην ασθενή τι πρέπει να κάνει πριν τον εμβολισμό. Συνήθως πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία με σύντομη παραμονή στο νοσοκομείο. Θα γίνουν αιματολογικές εξετάσεις κι ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα.

Ο ακτινολόγος εγχύει μικρά πλαστικά σωματίδια (μικροσωματίδια) που έχουν το μέγεθος κόκκου άμμου, στην αρτηρία που αρδεύει τα ινώματα. Αυτό διακόπτει την αιματική ροή και προκαλεί μείωση του μεγέθους του όγκου. Μετά αντιμετωπίζεται η αρτηρία στην άλλη πλευρά της μήτρας. Η τομή στο δέρμα καθαρίζεται και σκεπάζεται με επίδεσμο.

Θα χρειασθεί να μείνει στο νοσοκομείο για 1-2 βράδια.Χορηγούνται αναλγητικά. Μετά τον εμβολισμό χορηγούνται παάλι αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη για την αντιμετώπιση του πόνου και των κραμπών. Πολλές γυναίκες μπορούν να κάνουν ελαφρές εργασίες μετά από λίγες μέρες και επιστρέφουν στους κανονικούς ρυθμούς σε μια εβδομάδα.

Χορηγούνται αντιφλεγμονώδη και αντιπηκτικά φάρμακα υποδορίως για 48 ώρες. Επιστρέφει στη δουλειά μετά από μερικές μέρες (συνήθως 6-7). Πρέπει να επισκευθεί τον ακτινολόγο μετά από 1 μήνα και μετά από 6 μήνες για εξετάσεις. Θα χρειασθεί να γίνει και μια μαγνητική τομογραφία στους 3 και στους 6 μήνες.